Wstęp
Netykieta jest to zbiór zasad kultury obowiązujacej wszystkich(!) w Internecie. Co chyba najgorsze, bardzo wiele osób nawet nigdy nie słyszało o czymś takim jak netykieta.
Służyć ma ona uświadomieniu, bądź przypomnieniu pewnych zasad obowiazujących w bardzo już licznej społeczności internautów. A zasady służą nam wszystkim – mnie i tobie i „im” – byśmy mogli wszyscy jakoś tworzyć zdrową społeczność w kraju (sieci) bez granic.
Zasady każdej netykiety niezależnie od daty jej napisania są aktualne! To, że czasem coś gdzieś wsieci zauważyłeś, nie oznacza wcale, że to jest dobre i poprawne.
3 główne zasady:
- myśl(!),
- nie działaj na czyjąś szkodę,
- nie nadużywaj.
Komunikacja elektroniczna
- poczty elektronicznej używaj „z głową”
- odbieraj pocztę codziennie tak jak zaglądasz codziennie do skrzynki na listy z pocztą tradycyjną. Jeśli jest to niemożliwe, to staraj się to robić jak najczęściej. Natomiast gdy masz zamiar odbierać e-maile raz na miesiąc to albo nie podawaj nikomu swojego adresu, lub przy podawaniu zaznacz, że odbierasz pocztę średnio raz na miesiąc.
- pisz listy w formacie tekstowym, a nie HTML, chyba że akurat jest to konieczne, ale na pewno nie pisz standardowo w formacie HTML. Po pierwsze format tekstowy zajmuje znacznie mniej KB, a po drugie wiele osób choćby np. czyta pocztę poprzez strony www i jeśli nawet ma opcję podglądu wersji w HTMLu to za pewne tego nie zrobi i na marne chociażby twój trud; nie wykorzystuj wszystkich możliwości związanych z fdormą listu HTML jeśli już musisz w nim pisać – niech list będzie bez zbędnych „wodotrysków” jak np. czcionka każda inna w nowej linii, tysiące kolorów i dziesiątki wstawionych rysunków.
- nie przesyłaj pocztą na pewno plików większych niż 100KB bez uprzedzenia adresata, i lepiej jeśli to możliwe nie przesyłać tą drogą dużych plików
- załączniki zawsze (chyba że kompresja jest rzędu 1-3%) pakuj przed wysłaniem jakimś programem do kompresji. Najczęściej używanym formatem jest format ZIP
- nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia
- jeśli wstawiasz stopkę w swoich emailach, to postaraj się żeby nie była ona dłuższa niż 3-4 linijki. Ostatnio modne stało się umieszczanie złotych myśli jako stopki… pomyśl chwilę, czy ktoś będzie ją czytał i czy będzie szczęśliwy dostając choćby 20 raz tą samą złotą myśl? Umieszczaj w stopce informacje istotne, jak najkrótsze i konkretne. Jeśli chcesz umieszczać cytaty sławnych i podziwianych to nie wysyłaj nikomu 2 razy tego samego w takim razie, bo to już się mija z celem.
- nie cytuj całej wiadomości, chyba że jest to niezbędne. Jeśli cytujesz słowa „przedmówcy” to odpowiadaj pod każdym akapitem z osobna, jeśli email ma dłuższą treść lub dotyczącą kilku tematów. Jeśli nie jest to konieczne to nie cytuj nic z poprzedniego listu i tylko ewentualnie w temacie do otrzymanego tematu wiadomości dodaj „RE: ” jeśli nie zrobi tego za ciebie program obsługi poczty, co się chyba nie zdarza. Dobrze widziane jest przytaczanie tylko tych słów adresata, które są ważne w naszej wypowiedzi, a pozostałe usuwajmy, tak samo jak reklamy (stopki) dodawane automatycznie do wszystkich wiadomości na serwerach z darmowymi kontami.
- gdy rozsyłasz pocztę do grupy osób, korzystaj z pola „BCC” czyli „UDW” („Ukryty do Wiadomosci”), gdyż nie każdy musi sobie życzyć by jego adres email został ujawniony pozostałym twoim adresatom.
- sprawdzaj swój komputer w celu usuwania wirusów, byś nie przesyłał wirusów innym internautom
- nie rozsyłaj spamu (niechcianej poczty: reklam zazwyczaj) – to grozi wyklęciem na wieki, jedno z najbardziej znienawidzonych przez wszystkich nieporządane działanie w Internecie.
- nie pisz bez potrzeby dużymi literami, gdyż one oznaczają raczej krzyk i nie nadużywaj tego
- nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia
- jesli ustawiasz status opisowy w programie GG postaraj się żeby dawał on jakąkolwiek(!) informację, jeśli masz zamiar w nim pisać o sprawach nikomu(!) nie potrzebnych jak np. „papa!!! :)))))))))”, „Elvis żyje”, „Eminem the best”, „kocham Iksińską”. Status opisowy wykorzystuj wtedy, gdy masz coś (niekoniecznie, choć najlepiej) ważnego do przekazania w tej akurat formie jak np. „będę o godzinie 22:00”, „tylko w ważnych sprawach”, „dziś jestem do 23:00”, „chętnie porozmawiam z kimś” itp.
- jeśli już piszesz do kogoś kto cię nie zna i rozmawiasz z nim przez ten komunikator pierwszy raz, to wypada się przedstawić, bo ten nieszczęśnik zamiast choćby twej ksywki widzi tylko twój numer id.
- nie wstawiaj w wiadomości naraz całej galerii emoticon (tzw. buziek) np. 50 na raz, bo kogoś w końcu krew zaleje i poza tym jaki to ma sens? Emoticons mają jak sama nazwa mówi wyrażać uczucia, które nie tak łatwo przekazać przez Internet.
- nie pisz bez potrzeby dużymi literami, gdyż one oznaczają raczej krzyk i nie nadużywaj tego
- nie zadawaj pytania, na które już kiedyś została udzielona odpowiedź na forum i zanim je zadasz sprawdź zawsze czy nie ma na nie odpowiedzi w FAQ tej strony, na której jest forum dyskusyjne.
- pisz rzeczowo i konkretnie, tak ażeby każdy cię zrozumiał
Strony www
- twórz strony w standardzie (kodowania literek typowo polskich, tzw. ogonków) iso-8859-2
- dobieraj tak kolory, żeby dało się choć na to patrzeć co zrobiłeś bez potrzeby natychmiastowego telefonu do okulisty po wizycie na twojej stronie
- nie umieszczaj na pierszwej stronie plików większych niż już maksymalnie 50KB, żeby choć pierwsza strona nie ładowała się w nieskończoność. Znam przypadki (bardzo wiele!) stron, gdzie na pierwszej stronie jest wstawiony obrazek gif np. animowany, który do niczego nie jest tam tak na prawdę potrzebny, a zajmuje np. 400KB.
- jeśli nie wiesz co to jest kompresja obrazu to koniecznie się tym zainteresuj, żeby twoje zdjęcie przykładowo zamiast zajmować 20Kb nie zajmowało 200KB kiedy różnica jakości będzie niezauważalna na monitorze.
- jeśli nie jest to akurat galeria zdjęć, to umieszczaj wszelkie obrazy w rozdzielczości 72 piksele na cal.
- mile bardzo są widziane strony tworzone w Notatniku, lub innym programie, w który pracuje się na kodzie, a nie w trybie WYSIWIG (ang. What You See Is What You Get, czyli to co widzisz to masz) jak np. choćby MicrosoftWord. Takie strony tworzone w programach „wizualnych” do www wynikowo są dużo większe – nawet 20krotnie w porównaniu z taką samą stroną wykonaną w trybie tekstowym.
- nie przywłaszczaj sobie owoców pracy innych osób
- pamiętaj, że twoja strona nie musi być widoczną dla innych w taki sam sposób w jaki ty ją widzisz na swoim komputerze.
- nie twórz niewiadomo ilu aliasów (czyli domen np. na prv.pl) do swojej strony tylko dla tego, że są darmowe. Jeśli to tylko możliwe niech do twojej witryny prowadzi jeden lub dwa adresy, lecz nie więcej, bo tylko wprowadzasz wtedy zamieszanie, „zaśmiecasz” wyszukiwarki i denerwujesz ludzi.
- nie wykorzystuj darmowych kont na serwerach tylko w celu trzymania na nich plików do ściągnięcia z twojej strony. Pliki takie trzymaj tylko na tym koncie, na którym posiadasz aktualnie swoją stronę www, a jeśli tam ci się nie mieszczą zrezygnuj z tego po prostu.
- nie umieszczaj na swojej stronie bezpośrednich linków do plików np. mp3 z czyjejś, bez jego wcześniejszej zgody – wtedy bezprawnie wykorzystujesz jego pracę i łącze serwera na którym znjaduje się jego strona.
- pilnuj, by nie było na Twojej stronie „martwych” linków, czyli wiodących do nieistniejących miejsc w sieci.
- kontroluj to co się dzieje na Twojej stronie (księgi gości, fora dyskusyjne i inne)
- uaktualniaj stronę, nie pozostaw jej już w obecnym stanie na wieki
- jeśli w pewnym momencie stwierdzisz, że rezygnujesz z prowadzenia strony, to zostaw ją „w spadku” komuś innemu lub usuń z sieci.
Typowo kulturalne
- nie nazywaj nikogo lamerem (ani inaczej negatywnie też) jeśli nie wiesz do końca co to znaczy i zanim kogoś ocenisz w jakikolwiek sposób przemyśl to.
- nie zwracaj uwagi nigdy publicznie lecz bezpośrednio danej osobie, chyba że jest to osoba już wyjątkowo łamiąca wszelkie reguły (i robi to też publicznie) i po uwadze jej zwróconej najpierw osobiście nie zareaguje.
- jeśli się zwracasz do danej konkretnej osoby raczej pisz z dużej litery „Ty”, a nie „ty” i inne jak ci, tobie…
- swoje opinie wyrażaj zawsze w sposób kulturalny
- pamiętaj zawsze, że nie jesteś sam jeden na świecie i że nie jesteś najważniejszy
- jeśli nie musisz, to nie ściągaj dużych plików z Internetu takich jak mp3 i filmy, gdy np. możesz po prostu ten film pożyczyć od kolegi następnego dnia. Po prostu nie ściągaj bezmyślnie plików.
- jeśli nie musisz, to nie utrudniaj i nie uprzykrzaj życia innym użytkownikom sieci
- nie zakładaj sobie „od tak” bez konkretnej potrzeby kont e-mail lub www więcej niż rzeczywiście potrzebujesz
- pamiętaj, że tak na prawdę w Internecie nikt nie jest anonimowy! Zawsze można dojść do tego kto, skąd, kiedy, gdzie i co.
- nie ma jakotakich odgórnych czystoprawnych zasad obowiązujących w Internecie, ani „cyberpolicji” na każdym kroku, lecz pamiętaj, że tu społeczność się sama broni i też nieraz mogą Cię spotkać niemiłe konsekwencje ze strony innych użytkowników lub administratorów.
- zawsze zapisuj sobie swoje hasła żebyś ich nie zapomniał, pilnuj ich i nie udostępniaj nikomu